- Ιωάννα Χαριτάτου | Δημοσιεύθηκε στον ΟΙΝΟΧΟΟ τον Μάιο 2021
Από που το παραλάβαμε και που θα το παραδώσουμε.
Από τους Φράγκους στην Ενετοκρατία και από τους Γάλλους στην Αγγλοκρατία , όλοι οι κατακτητές, που διέθεταν κουλτούρα οινικη, αντιμετώπισαν το κρασί ως προϊόν μεγάλης αξίας και βαρύνουσας σημασίας.
Από τον « κώδικα του 1264» φαίνεται ότι υπάρχει τόσο συστηματική καλλιέργεια, όσο και εξαγωγές σταφυλιού, όχι μόνο στα γύρω νησιά ,αλλά και στην Βενετία ,στην Κωσταντινούπολη μέχρι και την Μαύρη Θάλασσα .
Το Μοσχάτο μας θεωρείται κρασί των εκλεκτών στη Βενετία η οποία απορροφά όλη την παραγωγή ενώ μεγάλη φήμη αποκτά και η Μαυροδάφνη και φυσικά η Ρομπόλα με τις εντυπωσιακές καλλιέργιες σε ξερικά και επικλινή εδάφη «σαν πελώρια πράσινα σκαλοπάτια πάνω στις ράχες και τις πλαγιές».
Οι Φράγκοι καθιέρωσαν ειδική φορολογία ενώ οι Βενετοί θέσπισαν επιβολή προστίμου σε όσους άφηναν ακαλλιέργητες τις γαίες τους(!), με αποτέλεσμα την εντυπωσιακή ενίσχυση της αμπελοκαλλιέργειας Φανταστείτε πως θα ήταν το νησί αν ίσχυε αυτό ως σήμερα.
Το κρασί σύμφωνα με τους βενετσιάνικους νόμους φορολογείται τρεις φορές και μάλιστα εις χρήμα : στην παραγωγή, την λιανική κατανάλωση και την εξαγωγή.Δασμοί και νόμοι αυστηροί ,που ίσχυαν μόνο για την Κεφαλλονιά και όχι για τα υπόλοιπα Επτάνησα.
Οι πλούσιοι αμπελώνες που δημιουργήθηκαν κατά την Ενετοκρατία θα διατηρηθούν και κατά την κυριαρχία των Γάλλων. Ωστόσο τότε αρχίζει και η αθρόα εισαγωγή ξένων κρασιών ,που συναγωνίζονται τα ντόπια καθώς τα εισαγόμενα έχουν μειωμένη φορολογία.
Τα αντικίνητρα στην ουσία που δημιούργησαν οι Γάλλοι , έχουν σαν αποτέλεσμα να παράγεται λιγότερο κρασί, να μένει αζήτητο και οι καλλιεργητές να εγκαταλείπουν ξανά τη γη.
Οι συνθήκες θα αλλάξουν εντελώς με την κατοχή των Άγγλων.Ο κλάδος της ναυτοσύνης ανθίζει. Οι νέοι κυρίαρχοι αναθεωρούν την φορολογική πολιτική και έτσι, υπό το πνεύμα του εκσυγχρονισμού το 1818 αποφασίζεται η παραγωγή κρασιών ανωτέρας ποιότητος και επιβάλλεται υψηλή φορολογία στα εισαγόμενα κρασιά.
Το 1826 ο άγγλος τοποτηρητής Κάρολος Ιάκωβος Νάπιερ,φέρνει στο νησί 300 Μαλτέζους αμπελοκαλλιεργητές στους οποίους προσφέρονται χέρσες έκτάσεις των βουνοπλαγιών. Σε πολύ σύντομο διάστημα και κάτω από την επίβλεψη του συμπατριώτη τους φημισμένου την τότε εποχή γεωπόνου E. Curling ,μετέτρεψαν τις χέρσες βουνοπλαγιές σε προτύπουs αμπελώνες Που μιμήθηκαν σιγά-σιγά και υπόλοιποι Κεφαλλονίτες.
Μέχρι το 1858 δεν υπάρχουν στο νησί οινοποιητικές μονάδες το ρόλο αυτόν τον είχαν αναλάβει οι ταβέρνες που αγόραζαν μούστο και τον μεταπουλούσαν μετά την ζύμωση. Σερβίρουν αποκλειστικά κρασί. Οι ταβέρνες γίνονται τα πιο πολυ συχνά στα μέρη είναι χώροι κοινωνικού συγχρωτισμού και πολιτικών ζυμώσεων. Κάτι σαν wine bars εκείνων των χρόνων
Εδώ δημιουργήθηκαν οι περίφημες αριέτες και πολλές φημισμένες καντάδες (υπάρχουν καταμετρημένες εκείνη την εποχη 75 ταβέρνες στο Αργοστόλι και 31 στο Ληξούρι).
Αν και η κατανάλωση εντός νησιού είναι ικανοποιητική, ξεκινάει νέα δύσκολη περίοδος. Το κρασί ακολουθώντας το ιστορικό πεπρωμένο του νησιού του περνάει από φουρτούνες, Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες.
Μετά από τον νικηφόρο αγώνα εναντίον της Αγγλοκρατίας (1864) και την ενσωμάτωση των Ιονίων νήσων με την Ελλάδα μέχρι το 1912,δεν έχει συντελεστεί η φορολογική αφομοίωση της Επτανήσου και έτσι όχι μόνο ισχύει η θεσπισμένη από τους άγγλους φορολογία του κρασιού, αλλά επιβάλλονται και νέες επιβαρύνσεις, όπως ο νέος τελωνειακός φόρος εξαγωγής, ακόμα και από το Ληξούρι στο Αργοστόλι και αντίστροφα.
Αργότερα έρχεται ο καταστροφικος σεισμός του 1953 στον οποίον δε χάνονται μόνο σπίτια καταρρέουν καί οι ζηλευτές «ταράτσες» και χάνεται η καλλιεργημένη γη.
Όλα έπρεπε να ξεκινήσουν από το μηδέν.
Και μάλλον κάπως έτσι έγινε.
Απο το οινοποιείο Καλλιγά, μέχρι το Μαντζαβίνο των αδελφών Κομητόπουλου και το Συνεταιρισμό παραγωγών ρομπόλας, και όλους τους ιδιώτες που νιώθοντας δεμένοι με τη γη, είπαμε να το προσπαθήσουμε, το τοπίο αλλάζει άρδην.
Το κρασί είναι μια σταθερά βαρύνουσας σημασίας και όλους τους Κεφαλονίτες. Ένα κληροδότημα για τις γενιές που έρχονται. Η επιθυμία όλων μας είναι οι αμπελώνες να επεκτείνονται ημερώνοντας τα βράχια, συνεχίζοντας ένα προαιώνιο παραγωγικό προορισμό.
Τί χρειάζεται; Μια ομάδα σκυταλοδρομίας. Κάθε τρύγος να είναι μια τελετή παραλαβής και παράδοσης .